
นกจาบคาหัวเขียว พามาส่องความสวยงาม ของนกตัวน้อย ที่ขึ้นชื่อว่าเป็น จอมล่าผึ้งมืออาชีพ เมื่อกางปีกบิน มีท่วงท่าต่าง ๆ สวยงาม น่าเก็บภาพความประทับใจ สามารถพบเห็นได้ง่าย โดยเฉพาะช่วงอพยพ จะน่ารักขนาดไหน พิกัดพบเจอได้ที่ไหนบ้างในไทย และ สถานภาพการอนุรักษ์ ติดตามกันต่อเลย
นกจาบคาหัวเขียว (Blue-Tailed Bee-Eater) นกขนาดเล็กหัวเขียว หางสีน้ำเงิน จัดอยู่ในตระกูล นกกินผึ้ง Meropidae หรือบางครั้งถูกจัดให้อยู่ ในชนิดเดียวกับ นกจาบคาแก้มฟ้า โดยมีแหล่งอาศัย และการกระจายสายพันธุ์ ในป่ากึ่งเขตร้อน และพื้นที่เกษตรกรรม ทางภูมิภาคเอเชียใต้ และ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ [1]
นกขนาดเล็ก รูปร่างเรียวยาว มีสีสันหลากหลาย โดยส่วนใหญ่ มีสีเขียวเป็นหลัก ใบหน้ามีจุดสีน้ำเงิน และแถบสีดำคาด บริเวณดวงตา ส่วนคอสีเหลืองน้ำตาล หางเป็นสีน้ำเงินสดใส ซึ่งมีความยาวของลำตัว ประมาณ 23 – 26 เซนติเมตร รวมทั้งขนหางตรงยาว ประมาณ 5 เซนติเมตร
สำหรับสายพันธุ์ ที่อยู่ในตระกูลเดียวกัน ประกอบด้วย นกกินผึ้งหัวเกาลัด นกกินผึ้งเขียวเอเชีย นกกินผึ้งหางน้ำเงิน และ นกกินผึ้งคอสีน้ำเงิน (นกจาบคาเคราน้ำเงิน) ซึ่งมีลักษณะแตกต่างกัน ทั้งขนาดตัว สีขน และหาง รวมถึงอยู่ในสภาพแวดล้อม ที่แตกต่างกันอีกด้วย
นกป่าที่ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูง การดำรงชีวิตส่วนใหญ่ มักอพยพย้ายถิ่นฐาน ไปยังหลายภูมิภาค เป็นประจำทุกปี โดยมักพบบ่อยในบริเวณ ใกล้กับแหล่งน้ำขนาดใหญ่ หากินแมลงเป็นหลัก อย่างเช่น ผึ้ง แมลงปอ ต่อ และ แตน ซึ่งพวกมันสามารถพุ่งตัว เพื่อจับเหยื่อ กินกลางอากาศได้สบาย
การผสมพันธุ์ของนกจาบ เริ่มในเดือนเมษายน – พฤษภาคม เลือกทำรังแบบเป็นกลุ่ม โดยการวางรูไว้ ใกล้ชิดกันตามแนวโคลน หรือบางสายพันธุ์ ทำรังแบบเป็นอุโมงค์ ยาวกว่า 2 เมตร ที่สร้างขึ้นจากทรายทะเล วางไข่ประมาณ 5 – 7 ฟอง / ครั้ง ใช้ระยะเวลาในการฟักไข่ 13 – 14 วัน และ ช่วยกันเลี้ยง จนกว่าจะเติบโต
การเคลื่อนย้ายอพยพ มีการกระจายสายพันธุ์ ตามหุบเขา และแม่น้ำหลายแห่ง โดยเป็นนกตามฤดูกาล พวกมันมักมาเยือนมาเลเซีย และ คาบสมุทรอินเดีย ในช่วงฤดูหนาว ทั้งยังชอบทำรัง อยู่ในอาณาเขต ภาคตะวันออก ของประเทศศรีลังกา อีกเป็นจำนวนมาก
นกป่าสีสันสวยงาม ประเภท นกอพยพต่างถิ่น แพร่หลายเป็นอย่างมาก ในแถบเอเชีย หนึ่งในสัตว์ปีก กินแมลง ที่ต้องการแหล่งอาศัย แหล่งอาหาร และการขยายพันธุ์ ในพื้นที่เหมาะสม มีจำนวนประชากรหนาแน่น ต่อการอพยพย้ายถิ่นบ่อยครั้ง และเป็นที่แน่นอนว่า พบเห็นได้ง่าย เหมาะสำหรับ คนชอบส่องนกอย่างยิ่ง
กลุ่มนกอพยพชนิดหนึ่ง ที่สามารถพบเห็นได้ง่าย โดยรายงานล่าสุด พบการอพยพย้ายถิ่น เข้ามาในไทย เพื่อการผสมพันธุ์ และวางไข่ ตั้งแต่ช่วงเดือนมีนาคม บริเวณพื้นที่ดินดอน ในจังหวัดเพชรบุรี เป็นประจำทุกปี ซึ่งมีสภาพแวดล้อม เป็นดินทราย จึงเหมาะแก่การขุดรูทำรัง รอการเติบโตของลูกนก พร้อมบินกลับสู่ถิ่นเดิม
สาเหตุหลัก ที่บรรดานกจาบคา บินมาทำรัง และวางไข่ เป็นเพราะพื้นที่นั้น ไม่มีสิ่งรบกวน อย่างเช่น มนุษย์ การรุกราน หรือสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ทำให้นกรู้สึกปลอดภัย ทั้งยังมีแหล่งอาหาร เพียงพอต่อความต้องการ โดยเฉพาะผึ้ง แมลงปอ ผีเสื้อ มด และตั๊กแตน ส่งผลให้มีประชากรนก จาบคา เพิ่มมากขึ้นอีกด้วย [2]
นอกจากนี้ ยังสามารถพบเจอได้ที่ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาสนามเพรียง, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดงใหญ่, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูเมี่ยง – ภูทอง, ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่วงก์, ป่าหนองแปน, หน่วยจัดการต้นน้ำ น้ำแหน, คลองสวนหมาก และ บริเวณลุ่มแม่น้ำสายหลัก เป็นต้น
สถานะปัจจุบัน จัดว่าเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติ พ.ศ. 2535 ของประเทศไทย และเป็นสิ่งมีชีวิตความน่ากังวลน้อยที่สุด LC (IUCN, 2016) [3] โดยห้ามมีการล่าสัตว์ การค้าขาย การเพาะพันธุ์ และการครอบครอง สามารถชมความสวยงามได้ ตามป่าธรรมชาติเฉพาะพื้นที่ สวนสัตว์ และสถานที่จัดแสดง
นกจาบคาหัวเขียว นกป่ากินผึ้ง แห่งทวีปเอเชีย หนึ่งในนกอพยพตามฤดูกาล เพื่อการผสมพันธุ์วางไข่ โดดเด่นด้วยขนสีเขียวสดใส พร้อมกับหางยาวสีน้ำเงิน ชอบกินผึ้ง และแมลงเป็นอาหาร พบเจอตามป่าธรรมชาติ ค่อนข้างง่าย ทั้งในไทย และประเทศเพื่อนบ้าน