Menu
ดาวทะเล อะไรเอ่ยชื่อเหมือนปลา แต่มีรูปร่างเหมือนดาว? คำถามแบบนี้ เป็นใครก็ต้องทายถูกแน่นอน มาทำความรู้จักกันให้มากขึ้น กับสัตว์ทะเลที่มีแขนเป็นแฉก มีหนามสั้น ๆ สีสันสดใสมากมาย ไขข้อสงสัยเกี่ยวกับ ลักษณะทางกายภาพ พฤติกรรมต่าง ๆ รวมถึงความลับ ของการฟื้นคืนชีพ
ดาวทะเล (Starfish) หรือเรียกว่า ปลาดาว สัตว์ทะเลขนาดเล็ก จำพวก Echinoderms ประเภทเดียวกับ เม่นทะเล และ ปลิงทะเล จัดอยู่ในชั้น Asteroidea มีมากกว่า 1,900 สายพันธุ์ อาศัยอยู่ตามพื้นทะเล ของมหาสมุทรทั่วโลก ในระดับความลึกเขตใต้ทะเล 6,000 เมตร โดยถูกค้นพบหลักฐานฟอสซิล มาตั้งแต่ยุคออร์โดวิเชียน ประมาณ 450 ล้านปีก่อน [1]
ลักษณะทั่วไป ของปลาดาว ร่างกายคล้ายรูปดาว ประกอบด้วย 5 แขน แผ่ออกมาจากแกนกลาง โดยแต่ละแขนจะมีขนาด และความยาวสมมาตรกัน และปลาดาวบางชนิด อาจมีแขน 6 – 7 แขน หรือ 10 – 15 แขน และปลาดาวสายพันธุ์แอนตาร์กติกา อาจมีได้มากกว่า 50 แขน
สีสันตามลำตัวปลาดาว มีหลากหลาย ทั้งสีส้ม สีเหลือง สีแดง เป็นต้น โดยมีความกว้างลำตัว ของชนิดที่เล็กที่สุด 1 เซนติเมตร และชนิดที่ใหญ่ที่สุด 1 เมตร ด้านหลังเป็นชั้นมีตุ่มหินปูน ปากอยู่ด้านล่างกึ่งกลางลำตัว ดวงตาอยู่ในแต่ละแขน ใต้แขนมีหนวดสั้น ๆ เรียงยาว และกล้ามเนื้อเหนียวแข็งแรง
การสืบพันธุ์ของปลาดาว เป็นสัตว์ที่มีอวัยวะสืบพันธุ์แยกจากกัน สามารถเปลี่ยนเพศได้เมื่อวางไข่ หรือเปลี่ยนเพศเมื่อเติบโต หรือบางชนิดเป็นกะเทย ทั้งนี้ปลาดาวบางชนิด ยังสามารถสืบพันธุ์ แบบไม่อาศัยเพศได้ โดยการตัดแขน แตกหน่อ และงอกใหม่ เกิดเป็นปลาดาวอีกหนึ่งตัว เรียกกันว่า “แขนดาวหาง”
การฟื้นคืนชีพ มีความสามารถในการ สร้างแขนขึ้นมาใหม่ได้ (แค่กับปลาดาวบางชนิด) ในขณะที่ปลาดาวบางชนิด ต้องต่อหมอนรองกระดูกก่อน ซึ่งการสร้างแขน ต้องใช้เวลาหลายเดือน หรืออาจเป็นปี โดยในระยะแรก จะเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และทำให้การกินอาหาร หรือเดินค่อนข้างลำบาก
อายุขัยดาวทะเล แตกต่างกันตามสายพันธุ์ โดยชนิดที่มีขนาดใหญ่ น้ำหนักประมาณ 20 กรัม จะมีอายุขัยเฉลี่ย 10 ปี หรือชนิดที่มีการวางไข่ ในทะเลจำนวนมากทุกปี น้ำหนักโตเต็มวัยมากถึง 800 กรัม มีอายุขัยสูงสุด 34 – 35 ปี และตามปกติแล้ว ปลาดาวที่มีขนาดใหญ่ จะมีอายุที่ยืนยาว มากกว่าปลาดาวขนาดเล็ก
ใครก็เรียกฉันว่า เจ้าปลาดาว ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า “ปลาดาวไม่ใช่ปลา” เนื่องจากว่าปลาทั่วไป เป็นสัตว์มีกระดูกสันหลัง หายใจทางเหงือก มีครีบช่วยในการว่ายน้ำ และมีถุงลมสำหรับลอยตัว ซึ่งคุณสมบัติดังกล่าว ไม่มีอยู่ในดาวทะเลเลย แต่ที่หลายคนเรียกปลาดาว อาจเป็นเพราะว่า เรียกง่ายเท่านั้นเอง
ดาวทะเลเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง โดยมีโครงสร้างแข็ง อยู่ที่ชั้นผิวนอก และไม่ยึดเกาะกับกล้ามเนื้อ ทำให้ดาวทะเล สามารถเคลื่อนที่ได้ จากระบบท่อน้ำ เป็นท่อวงแหวน ที่มีท่อน้ำแยกออกไป ในแต่ละแขน เรียกว่า Radial Canal และด้านข้างของเรเดียลแคแนล มีท่อแยกไปยังขายืดหยุ่น (Tube Feet) ที่มีหน้าที่ในการยืด และหดหลายครั้ง ทำให้เคลื่อนที่ไปยัง ทิศทางที่ต้องการได้
การเดินทางของปลาดาว พวกมันจะเคลื่อนย้าย เพื่อหาอาหาร โดยดาวทะเลส่วนมาก เป็นนักล่า ชอบกินสัตว์ขนาดเล็กเป็นอาหาร อย่างเช่น หอยนางรม กุ้ง ปู หนอน ฟองน้ำทะเล และ ปะการัง แต่ยกเว้นกับสายพันธุ์ ดาวทะเลสีน้ำเงิน ที่เป็นสัตว์ไม่กินเนื้อ จะกินเพียงแค่พืช หรือสาหร่ายเท่านั้น [2]
ปลาดาวที่เราเห็นกัน ตามชายหาด และในท้องทะเล แน่นอนว่ามีภัยคุกคามมากมาย ทั้งจากดอกไม้ทะเล ปลา นากทะเล และ นกนางนวล รวมถึงมนุษย์ด้วยเช่นกัน พวกมันมักถูกนำมาเป็น ของสะสม ของที่ระลึก เหยื่อล่อกับดักปลา รวมถึงเป็นเมนูอาหารพิสดาร ในบางประเทศอีกด้วย
นิยมรับประทานกัน ในประเทศจีน และประเทศญี่ปุ่น มีทั้งแบบเสียบไม้ย่าง และ ต้มสุกเป็นเมนูอาหาร จะเกิดการกินในช่วงที่ดาวทะเลมีไข่ คือ เดือนมีนาคม – เดือนมิถุนายน (กินเฉพาะรังไข่ ไม่กินทั้งตัว) รสชาติอาจคล้ายกับ ไข่ปลาผสมมันปูผสมอูนิ จำหน่ายในราคาตัวละ 100 – 200 เยน (ประมาณ 23 – 47 บาท) [3]
ดาวทะเล ปลาดาว ที่ไม่ใช่ปลาแต่อย่างใด หนึ่งในประเภท สัตว์น้ำ ที่มีรูปร่างเหมือนดาวหลายแฉก มีหลากหลายสายพันธุ์ สีสันสวยงามมากมาย กระจายอยู่ในมหาสมุทรทั่วโลก สัตว์มหัศจรรย์ที่สามารถสร้างแขน หรือต่อหมอนรองกระดูกได้เอง และเจริญเติบโต เป็นดาวทะเลตัวใหม่
