สัตว์ปีกหายาก นกหลากหลายสายพันธุ์ ที่ได้รับผลกระทบมากมาย จากกิจกรรมของมนุษย์ จนประชากรลดลงอย่างรวดเร็ว ทั้งสัตว์ปีกประเภท นก ไก่ เป็ด และ ห่าน รวมทุกชนิดจากหลายทวีป สามารถพบเห็นได้ยาก แนะนำความสำคัญ ของสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ แนวทางอนุรักษ์ และ สัตว์ปีกหายากอีก 6 ชนิด
สัตว์ปีกหายาก (Rare Poultry) สัตว์ป่าหรือสัตว์เลี้ยงบางชนิด พบเจอได้ยาก หรือมีประชากร หลงเหลือน้อย ทั้งในประเทศไทย และต่างประเทศ โดยเป็นสัตว์ปีกใกล้สูญพันธุ์ ที่มีความสวยงามเฉพาะตัว ซึ่งถูกรบกวนวิถีชีวิตทางธรรมชาติ จากนายพรานล่าสัตว์ การบุกรุกถิ่นอาศัย และ การค้าขายสัตว์ป่า แบบผิดกฎหมาย
หากถามว่า นกเสี่ยงใกล้สูญพันธุ์ มีความสำคัญอย่างไร ทำไมเราต้องอนุรักษ์ และปกป้องนก เพื่อไม่ให้กลายเป็นสัตว์หายาก เนื่องจากว่าสัตว์ทุกสายพันธุ์ มีความเชื่อมโยงกันในธรรมชาติ เกี่ยวข้องกับระบบนิเวศสมดุล และความหลากหลายทางชีวภาพ ซึ่งต้องพึ่งพาอาศัยกัน เพื่อการมีชีวิตอยู่รอด
โดยผลการศึกษาวิจัย พบว่าสภาพแวดล้อม ที่เปลี่ยนแปลงรุนแรง จะส่งผลให้เกิด “การสูญพันธุ์แบบโดมิโน” คือ การสูญเสียสิ่งมีชีวิตชนิดเดียว อาจกระทบถึงสิ่งมีชีวิตอื่น เป็นทอด ๆ จนระบบนิเวศล่มสลาย ดังนั้น การช่วยเหลือนก หรือสัตว์เพียง 1 สายพันธุ์ หมายถึง การรักษาแหล่งอาศัย และ สัตว์อีกหลายสายพันธุ์ได้ด้วย [1]
การอนุรักษ์ สัตว์ปีกหายาก นับว่าเป็นความจำเป็น ของนกหลากหลายชนิดทั่วโลก ซึ่งหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ได้พบการสูญพันธุ์ของนก เกินกว่า 100 ชนิด เกิดขึ้นที่มหาสมุทรแปซิฟิก โดยมีนก ประมาณ 750 – 1,800 ชนิด ต้องหายไปจากโลก และ คาดว่าประชากรนก กำลังลดลงอีกกว่า 1,200 ชนิด
สาเหตุหลัก ของการสูญเสีย ประชากรนกทั่วโลก อันมาจากภัยคุกคามมากมาย ทั้งการเสียถิ่นที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ การล่าสัตว์เกินกำหนด การแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตัวจากสัตว์ การเสียชีวิตจากสิ่งก่อสร้าง การใช้สารกำจัดศัตรูพืชและสัตว์ สภาวะโลกร้อน และ มลพิษต่าง ๆ
แน่นอนว่าภัยคุกคามส่วนใหญ่ มาจากกิจกรรมของมนุษย์ เริ่มตั้งแต่ช่วง ยุคหินเก่าตอนปลาย โดยแนวทางการอนุรักษ์ เพื่อปกป้องนกจำนวนมาก มีการออกกฎหมาย สำหรับการอนุรักษ์ การฟื้นฟูแหล่งอาศัยในธรรมชาติ การกำหนดเขตห้ามล่าสัตว์ป่า การให้ข้อมูลความรู้ ตลอดจนการเพิ่มประชากรนก เป็นต้น [2]
รอบรู้เกี่ยวกับสัตว์ในธรรมชาติ รวมชนิดของสัตว์ปีกใกล้สูญพันธุ์ เพื่อให้ผู้คนตระหนัก และ ร่วมอนุรักษ์สัตว์ปีกทั้งโลก ให้อยู่คู่กับผืนป่า อย่างยาวนาน ซึ่งมีการจัดตั้ง ทุกวันที่ 5 มกราคม คือ “วันนกแห่งชาติ” (National Bird Day) เกิดขึ้นครั้งแรก ในปี ค.ศ. 1894 ประเทศสหรัฐอเมริกา
จากการศึกษา เก็บข้อมูลของ นกในทวีปอเมริกา ตั้งแต่ช่วงปี ค.ศ. 1978 – 2016 พบว่านกในทวีปอเมริกาเหนือ มีจำนวนลดลง 29% เพราะผลกระทบจาก สภาวะโลกร้อน ซึ่งประชากรนกหายไป 2.9 พันล้านตัว และยังพบว่า ซากนก 70,716 ตัว จากทั้งหมด 52 สายพันธุ์ มีลักษณะร่างกาย ที่เปลี่ยนแปลงไปด้วย [3]
สำหรับประเภทของนกหายาก ในประเทศไทย มีรายชื่อชนิดนก ดังนี้
ประเภทของสัตว์ปีก พบเจอได้ยากเช่นกัน ทั้งในไทย และอีกหลายประเทศ มีดังต่อไปนี้
สัตว์ปีกหายาก กลุ่มสัตว์ปีกประชากรน้อย พบเห็นได้ค่อนข้างยาก ในภูมิภาคเอเชีย รวมถึงทวีปอื่น เป็นสายพันธุ์สัตว์ปีกเสี่ยงใกล้สูญพันธุ์ และเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง เพื่อให้หลายคนตระหนักถึง สิ่งมีชีวิตในธรรมชาติ การปกป้องสายพันธุ์ พร้อมกับการรักษาสมดุล ของระบบนิเวศ