สัตว์เขตหนาว สัตว์ป่าในธรรมชาติ และในมหาสมุทร ที่มีแหล่งอาศัยและหากิน ในเขตพื้นที่หนาวเย็น ได้แบบสบาย ๆ ตลอดช่วงชีวิต เราจะเห็นว่าส่วนมาก เป็นสัตว์ที่มีขนาดใหญ่ หรือมีขนสีขาวค่อนข้างหนา พวกมันใช้ชีวิตกินอยู่ในหิมะอย่างไร ทำอะไรบ้างในหน้าหนาว และ มีสัตว์ชนิดไหนน่าสนใจบ้าง
สัตว์เขตหนาว คือ สัตว์บางชนิดที่มีทักษะ ทนทานต่อสภาพภูมิอากาศหนาวเย็น บนพื้นที่มีหิมะ หรือน้ำแข็งได้ดีเป็นพิเศษ โดยส่วนของร่างกาย และพฤติกรรมต่าง ๆ เป็นการปรับตัวเพื่อให้อยู่รอด
สามารถเจริญเติบโต ในอากาศหนาวเย็นจัดได้ ซึ่งจะช่วยให้สัตว์เหล่านี้ เกิดความอบอุ่นในร่างกาย ปลอดภัยจากสัตว์นักล่า สามารถหาอาหาร และ แหล่งอาศัยได้อย่างเหมาะสม [1]
สภาพภูมิอากาศ ของแหล่งอาศัยส่วนมาก อยู่ในเขตขั้วโลกเหนือ ที่มีฤดูหนาวค่อนข้างยาวนาน และมีฤดูร้อนเพียงช่วงสั้น ๆ โดยอุณหภูมิทางขั้วโลกเหนือ เฉลี่ยประมาณ -26 ถึง -43 องศาเซลเซียส ประกอบด้วยสัตว์นานาชนิดอาศัยอยู่ เนื่องจากเป็นพื้นที่ส่วนหนึ่ง ของทวีปยุโรป ทวีปอเมริกาเหนือ และทวีปเอเชีย
ในช่วงฤดูหนาว เป็นสภาพภูมิอากาศ ค่อนข้างหนาวเย็นหรือติดลบ มนุษย์เรียนรู้ที่จะปรับตัว ด้วยการนุ่งเครื่องนุ่งห่มหนา ๆ เปิดเครื่องทำความร้อน หรือกินอาหารอุ่นร้อน โดยสัตว์ที่อาศัยอยู่ในธรรมชาติ ก็มีการปรับตัวที่แตกต่างกัน สามารถรับมือกับความหนาวได้เช่นกัน ดังต่อไปนี้
ที่มา: What are Winter Animals? [2]
หลายครั้งที่เราอาจสงสัยกันว่า ทำไมสัตว์ที่อาศัยอยู่ในเขตหนาวได้ ถึงต้องมีการจำศีลในฤดูหนาว หรือบางชนิดอาจไม่ต้องจำศีล ซึ่งมีความแตกต่างกันไป แล้วจะต้องจำศีล ไปเพื่ออะไรกันแน่?
การจำศีลของสัตว์ (Hibernation) เป็นภาวะของสัตว์ ที่เคลื่อนไหวให้น้อยที่สุด หรือหยุดพักทำกิจกรรม โดยมีอุณหภูมิในร่างกาย ค่อนข้างต่ำตามฤดูกาล หายใจช้าลง หัวใจเต้นช้าลง และ อัตราการเผาผลาญต่ำ เพื่อกักเก็บพลังงานในร่างกาย ให้ถูกนำมาใช้น้อยที่สุด และเพื่อให้อยู่รอด ในช่วงฤดูหนาวโดยเฉพาะ [3]
ก่อนถึงช่วงจำศีล สัตว์จะกินอาหารเต็มที่ สำหรับสะสมไขมัน ไว้ใช้ตลอดการจำศีล และสิ้นสุดลง เมื่อถึงการเปลี่ยนฤดูกาล โดยการจำศีลมีด้วยกัน 2 ประเภท คือ การจำศีลแท้ (ใช้เวลานานอยู่ในโพรงหรือรู ตลอดหลายเดือน) และ การจำศีลเทียม (มีระยะเวลาสั้นค่อนข้างสั้น หรือ เพียงแค่วันเดียวเท่านั้น)
รวบรวมความรู้ของสัตว์ หลากหลายชนิดจากทั่วโลก ทั้งสัตว์ประเภทบนบก และในน้ำ ที่มีแหล่งอาศัยหลัก ในแถบขั้วโลกเหนือ หรือเขตอาร์กติก โดยเป็นพื้นที่มีหิมะปกคลุมหนาแน่น พื้นที่เป็นน้ำแข็ง หรือสามารถปรับตัวได้ดี ในอุณหภูมิติดลบ และสภาพแวดล้อมอันโหดร้ายต่าง ๆ
รายชื่อสัตว์ป่า ในพื้นที่เขตหนาว ประเภทใช้ชีวิตอยู่บนบก ตามพื้นหิมะ หรือพื้นน้ำแข็ง ดังนี้
รายชื่อสัตว์ทะเล แหล่งกำเนิดและอาศัย ตามชายฝั่งและมหาสมุทร ของพื้นที่มีอากาศหนาว ดังนี้
สัตว์เขตหนาว สัตว์โลกที่มีทักษะ ทนทานต่ออากาศหนาว และปรับสภาพร่างกายตัวเองได้ดี ในสภาพแวดล้อมที่มีอุณหภูมิติดลบ โดยอาจมีการเปลี่ยนแปลงของขน การกักตุนอาหาร และการจำศีล เพื่อการดำรงชีวิตอยู่รอดได้ แม้อากาศจะหนาวแค่ไหนก็ตาม