หมึกยักษ์ สิ่งมีชีวิตสวยงาม ที่ซ่อนตัวอยู่ภายใต้มหาสมุทรลึก พวกมันถูกกล่าวว่าเป็น “อสูรแห่งท้องทะเล” สัตว์ที่คนเดินเรือกังวล เกี่ยวกับความปลอดภัย แต่นั่นเป็นเพียงแค่ตำนาน แท้จริงแล้วพวกมัน มีนิสัยไม่ดุร้ายแม้แต่น้อย แต่จะมีอันตรายแค่ไหน พวกมันกินคนเป็นอาหารหรือไม่? ติดตามโลกของหมึกกันเลย
หมึกยักษ์ (Colossal Squid) หมึกที่มีขนาดใหญ่มากที่สุด ในตระกูลของหมึกแก้ว Cranchiidae บางครั้งถูกเรียกว่า “หมึกยักษ์แอนตาร์กติก” โดยมีถิ่นกำเนิดจาก ทวีปแอนตาร์กติกาทางเหนือ ทวีปอเมริกาใต้ และ ปลายสุดของประเทศนิวซีแลนด์ ซึ่งครอบคลุมพื้นที่การอาศัยอยู่ ล้อมรอบมหาสมุทรอาร์ติกทั้งหมด
การกระจายตัว ของหมึกยักษ์ มีความสัมพันธ์กับช่วงอายุ โดยหมึกวัยเด็ก สามารถพบได้ตามความลึก 0 – 500 เมตร หมึกวัยรุ่นและหมึกโตเต็มวัย พบได้ในระดับความลึก 500 – 2,000 เมตร บริเวณมหาสมุทรเปิด เขตเพลาจิกกลาง และเขตบาธีเพลาจิก ที่มีแสงสว่างตกกระทบเพียง 1% [1]
หมึกขนาดมหึมา มีลักษณะร่วมกับหมึกชนิดอื่น แต่ค่อนข้างมีขนาดใหญ่กว่า โดยเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง ที่มีน้ำหนักมากที่สุด 495 กิโลกรัม ความยาวลำตัว ประมาณ 10 – 14 เมตร และ มีดวงตาใหญ่ที่สุดในโลก เท่าที่ถูกบันทึกในอาณาจักรสัตว์ ซึ่งมีเส้นผ่านศูนย์กลาง ประมาณ 27 – 30 เซนติเมตร
ลักษณะของดวงตาที่ใหญ่โต (อาจมีขนาดเท่ากับ ลูกบอลชายหาด) โดยมีความจำเป็นในการดำรงชีวิต เนื่องจากต้องมองเห็น ในมหาสมุทรมืด ทั้งยังสามารถเรืองแสงได้ ทำหน้าที่ในการผลิตแสงได้ดี มากกว่าการดูดซับแสง และจับการเคลื่อนไหวของนักล่า ระยะทางไกลกว่า 120 เมตร เช่น วาฬสเปิร์ม และฉลาม
พฤติกรรมหมึกยักษ์ อาศัยอยู่อย่างสันโดษ ตามระดับความลึกต่าง ๆ โดยมีอัตราการเผาผลาญ ของร่างกายช้ามาก เพราะต้องการเหยื่อ เพียงแค่ 30 กรัม / วัน นับว่าเป็น สัตว์น้ำ ที่ล่าเหยื่อค่อนข้างช้า ซึ่งพวกมันใช้ดวงตาขนาดใหญ่ เพื่อตรวจจับเหยื่อเป็นหลัก แทนที่จะออกล่าเหยื่อ ในตำแหน่งต่าง ๆ
อาหารของหมึกยักษ์ ส่วนมากจะเป็น ปลาทูธฟิชแอนตาร์กติก ปลาทูธฟิชปาตาโกเนียน หนอนทะเล และหมึกสายพันธุ์อื่น ที่มีขนาดเล็กกว่า แต่ก็มีความเป็นไปได้ว่า พวกมันสามารถกินเนื้อกันเองได้ด้วย โดยการศึกษาวิจัยเผยว่า พวกมันเลือกล่าเหยื่อปลาใหญ่ และหมึกเล็ก จากการประเมินขนาดของตัวเอง
สัตว์ในตำนาน ที่คนโบราณยุคกลาง เชื่อกันว่าเป็นคราเคน สัตว์ประหลาดแห่งท้องทะเล ที่มีความน่ากลัว สร้างความขวัญผวาให้แก่ลูกเรือต่าง ๆ เล่ากันต่อกันมายาวนาน โดยเฉพาะแถบมหาสมุทรอาร์กติก แม้ว่าจะมีร่างกายขนาดมหึมา แต่หมึกใหญ่ยักษ์นั้น มีอายุขัยสั้นมากเพียง 1 – 2 ปี เท่านั้น
รู้หรือไม่? หมึกขนาดใหญ่ยักษ์ มีหลากหลายสายพันธุ์ และคนส่วนมากเข้าใจผิด! คิดว่าเป็นตัวเดียวกัน โดยหมึกใต้ท้องทะเล มีความแตกต่างกัน ที่เห็นได้ชัดเจนจากขนาด และลักษณะทางกายภาพ เปรียบเทียบความต่าง ของหมึกทั้ง 3 สายพันธุ์ทั่วโลก ดังต่อไปนี้
ที่มา: The difference between colossal squid, giant squid, and octopus [2]
หมึกยักษ์เป็นสัตว์ทะเล ที่พบเห็นค่อนข้างยาก ส่วนมากจะมีโอกาสพบเจอได้ จากการจับสัตว์น้ำชนิดอื่น ของการประมงน้ำลึก โดยอาจติดมากับอวนชาวประมง ซึ่งยังไม่ทราบจำนวนประชากรแน่ชัด โดยได้รับการประเมิน จัดอยู่ในบัญชีแดง IUCN ระดับความน่ากังวลน้อยที่สุด (LC) [3]
เนื่องจากว่าหมึกยักษ์ ไม่ใช่เป้าหมายทางการค้า ของชาวประมง และแหล่งอาศัยของพวกมัน นับว่าค่อนข้างปลอดภัย จากภัยคุกคามของมนุษย์ ทั้งยังเป็นเรื่องที่ยากมากตามธรรมชาติ ต่อการจับหมึกใต้ทะเลลึก ทำให้นักชีววิทยา และนิเวศวิทยา สามารถศึกษาชีวิต ของหมึกยักษ์ได้ต่อไป
หมึกยักษ์ หมึกขนาดใหญ่ และดวงตากลมโตมากที่สุดในโลก ถิ่นกำเนิดและอาศัย ในมหาสมุทรลึก ของแอนตาร์กติกา ตามระดับความลึก สูงสุดถึง 2,000 เมตร ชอบกินปลาตัวใหญ่ และ หมึกตัวเล็กกว่าเป็นอาหาร ทั้งยังเป็นสัตว์ไม่มีพิษภัย และไม่ดุร้าย อย่างที่หลายคนเข้าใจว่า พวกมันคืออสูร