เฟอเรท เจ้าตัวเล็กเรียวยาว คล้ายนากทะเล สามารถเลี้ยงได้อย่างถูกกฎหมาย หลายคนคงเคยเห็น แต่ยังไม่เป็นที่รู้จักในไทยมากนัก โดยเป็นสัตว์ประเภท Exotic ที่มีความสนใจเฉพาะกลุ่ม ในปัจจุบันต่างประเทศนิยมเลี้ยง แต่จะแตกต่างกับแมวหรือสุนัข เราจึงพามาเปิดโลกเฟอเรท ทำความรู้จักกันให้มากขึ้น
เฟอเรท (Ferret) สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม จำพวกเพียงพอน (Weasel) สัตว์สายพันธุ์ขนาดเล็ก ในวงศ์ของ Mustelidae สามารถพบได้ในทวีปยุโรป โดยมีลักษณะคล้ายกับ แมวโพลแคทป่า ตามประวัติศาสตร์โบราณ ตั้งแต่ 2,500 ปีผ่านมาแล้ว มีการนำมาเป็นสัตว์เลี้ยง และเลี้ยงสำหรับ การล่ากระต่ายเป็นอาหาร
สัตว์เลี้ยงจำพวกเพียงพอน “ที่ไม่ใช่พังพอน” จะมีลักษณะลำตัวเรียวยาว ประมาณ 50 เซนติเมตร รวมกับหาง อีกประมาณ 13 เซนติเมตร มีน้ำหนักตัวอยู่ระหว่าง 0.7 – 2.0 กิโลกรัม โดยมีขนเป็นสีขาว สีน้ำตาล และสีดำ หรืออาจมีสีผสมกันตามสายพันธุ์ ซึ่งเพศผู้จะค่อนข้าง มีขนาดลำตัวใหญ่กว่าเพศเมีย
ระยะเวลาของการตั้งท้องตัวเมีย เฉลี่ยอยู่ที่ 42 วัน โดยตัวเมียสามารถ ออกลูกได้หลายตัว ประมาณ 2 – 3 ครอก / ปี ซึ่งแต่ละครอกจะมีลูก 3 – 7 ตัว และหย่านมหลังจากผ่านไป 3 – 6 สัปดาห์ โดยจะเข้าสู่ช่วงโตเต็มวัย เมื่ออายุครบกำหนด 6 เดือน และมีอายุขัย ประมาณ 7 – 10 ปี [1]
กลิ่นของตัวเฟอเรท จะคล้ายกับกลิ่นของสุนัข หรือแมวที่ไม่ได้อาบน้ำ โดยกลิ่นจะรุนแรงมากในช่วงวัยเจริญพันธุ์ มากกว่าเดิมประมาณ 10 เท่า คล้ายกับกลิ่นสาบของคน กลิ่นกางเกงยีนเน่า หรือกลิ่นถังขยะ ซึ่งมักปล่อยกลิ่น ที่ไม่พึงประสงค์ออกมา จากต่อมกลิ่นใต้ผิวหนัง และใต้ทวารหนัก เมื่อเกิดอาการตกใจกลัว
นิสัยโดดเด่น ขึ้นชื่อว่าเป็นจอมคุ้ยเขี่ย และนักสำรวจตัวยง มีความอยากรู้อยากเห็นอย่างมาก โดยจะค่อนข้างซุกซน ขี้เล่น และมีความว่องไว มักชอบอยู่กับคนเลี้ยง จึงควรพามาออกกำลังกายนอกกรง ประมาณ 30 นาที – 1 ชั่วโมง / วัน ทั้งยังมีนิสัยร่าเริง สามารถเลี้ยงให้เชื่องได้ แต่จะตกใจง่ายมาก ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ
พฤติกรรมโดยทั่วไป จะชอบเก็บของต่าง ๆ เข้าปาก จึงควรเลี้ยงให้อยู่ในสายตา เพื่อไม่ให้เกิดอันตราย เป็นหนึ่งในสัตว์รักสันโดษ ชอบขุดดิน และชอบสร้างอาณาเขต นอกจากนั้น จะใช้เวลาในการพักผ่อน หรือนอนหลับ ประมาณ 14 – 18 ชั่วโมง / วัน และจะเคลื่อนไหวร่างกายมากที่สุด ในช่วงเช้าตรู่ และช่วงพลบค่ำ
สัตว์เลี้ยงขนาดเล็ก เอกลักษณ์เฉพาะตัว ผู้เลี้ยงจะต้องทำความเข้าใจ เกี่ยวกับนิสัยและพฤติกรรม ที่อยู่อาศัย อาหารจำเป็นต่อร่างกาย หรืออาหารที่ห้ามทาน รวมถึงค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูต่าง ๆ จะช่วยให้สามารถเลี้ยง ได้อย่างมีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ ตลอดจนอายุขัยตามธรรมชาติ
กรงอยู่อาศัยของเฟอเรท แนะนำควรมีขนาดใหญ่ และกว้างขวางเท่าที่จะหาได้ ซึ่งต้องมีความแข็งแรง ทนทานต่อการกัดแทะ มีอากาศถ่ายเทสะดวก และต้องการพื้นที่นอนหลับ ขนาดเล็กพอดีตัว สามารถฝึกเข้าห้องน้ำได้ จึงควรมีกระบะทราย และทรายแบบกระดาษรีไซเคิลด้วย
อาหารมื้อหลัก เป็นสัตว์ประเภทกินเนื้อ จึงควรให้เนื้อดิบคุณภาพดี ควรได้รับปริมาณ โปรตีนจากเนื้อสัตว์ 32 – 38% และส่วนของไขมัน 15 – 20% และไม่ควรมีคาร์โบไฮเดรตอยู่ในอาหาร เพราะไม่สามารถย่อยไฟเบอร์ได้ จึงห้ามกินอาหาร จำพวกผักหรือผลไม้ ให้ทานได้แค่เนื้อและไขมันเท่านั้น [2]
สำหรับราคาการซื้อขายของ Ferret เริ่มต้นจากราคา 50 – 350 ดอลลาร์สหรัฐ (คิดเป็นเงินไทยประมาณ 1,837 – 12,862 บาท) โดยมีค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่ควรศึกษาเพิ่มเติม และพิจารณาก่อนเลี้ยง ดังต่อไปนี้
โดยรวมแล้วค่าใช้จ่าย ในการเลี้ยงดูเจ้าตัวเฟอเรท ตลอดจนหมดอายุขัย ทั้งหมดประมาณ 570,400 บาท [3]
เฟอเรท สัตว์เลี้ยงชนิดพิเศษ ขึ้นชื่อว่าเป็นนักสำรวจจอมขุดคุ้ย ชอบสนิทกับคนเป็นอย่างมาก ซึ่งต้องการความเป็นอยู่ อาหารการกิน และการดูแลอย่างดี ทั้งยังมีค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ในการเลี้ยงค่อนข้างสูง เหมือนกับเจ้า แรคคูน ผู้เลี้ยงต้องเข้าใจธรรมชาติของสัตว์ หากได้เลี้ยงรับรองว่า จะตกหลุมรัก วันละหลายรอบแน่นอน